Od 2025 roku w ramach programu wykonywane są dwa nowoczesne badania:

• Test HPV HR z genotypowaniem (typy 16 i 18) – pozwala wykryć zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), który jest główną przyczyną rozwoju raka szyjki macicy.
• Cytologia na podłożu płynnym (LBC) – nowoczesna metoda badania komórek szyjki macicy, wykonywana z tej samej próbki co test HPV (tzw. triage).

Wynik testu HPV HR decyduje o dalszym postępowaniu:

• Jeżeli wynik badania będzie ujemny – lekarz zaleci ponowne badanie profilaktyczne po upływie 3 lub 5 lat, w uzasadnionych przypadkach po upływie 12 miesięcy.
• Jeżeli wynik testu HPV HR będzie dodatni – z tego samego materiału wykonana będzie cytologia płynna (LBC). Jeśli jej wynik będzie prawidłowy, lekarz zaleci ponowne badanie profilaktyczne po upływie 12 miesięcy.
• Jeśli w wyniku badania cytologicznego zostaną stwierdzone zmiany o charakterze dysplastycznym – lekarz ginekolog skieruje pacjentkę na dalszą diagnostykę, tj. badanie kolposkopowe lub badanie kolposkopowe z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego. W przypadku rozpoznania raka szyjki macicy lub inne schorzenie – pacjentka zostanie skierowana do leczenia specjalistycznego lub na dalszą diagnostykę.

Kto może wziąć udział w programie?

Program skierowany jest do kobiet w wieku 25–64 lat, które:

• nie mają rozpoznanego nowotworu złośliwego szyjki macicy
• nie są w trakcie leczenia onkologicznego,
• nie wykonywały w ostatnich 36 miesiącach przesiewowego badania cytologicznego w ramach poprzedniego Programu profilaktyki raka szyjki macicy

Jak często wykonywać badania?

• Co 5 lat – jeśli wynik testu HPV HR jest ujemny i nie występują czynniki ryzyka.
• Co 12 miesięcy – dla kobiet z czynnikami ryzyka (np. zakażenie HIV, przyjmowanie leków immunosupresyjnych, dodatni wynik testu HPV HR obejmującego genotypy inne niż 16/18).

Gdzie można wykonać badania?

Do udziału w programie nie potrzeba skierowania. Wystarczy, że pacjentka zgłosi się do placówki, która wykonuje takie badania. Obecnie jest blisko 2700 miejsc w całej Polsce, które mają uprawnienia do realizacji  Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy – każda poradnia położniczo-ginekologiczna, która ma podpisaną umowę z NFZ oraz niektóre poradnie POZ.

Co przygotować?

Na wizytę weź ze sobą dokument tożsamości. Do udziału w programie nie potrzeba skierowania.
Pamiętaj, że na badanie:

• nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego,
• najlepiej zgłosić się nie wcześniej niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki,
• co najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowych,
• od ostatniego badania ginekologicznego / USG przezpochwowego powinien upłynąć co najmniej 1 dzień.

Jak długo będziesz czekać?

Termin wizyty ustali placówka, do której się zgłosisz.

Koszty

Możesz zrobić badanie w ramach programu bezpłatnie, jeśli jesteś uprawniona do świadczeń opieki zdrowotnej.